Ngay tình là gì? Người thứ ba ngay tình trong giao dịch dân sự vô hiệu

Trong cuộc sống hiên nay, để nhằm thỏa mãn các nhu cầu của mình thì đa phần người dân sẽ xác lập những giao dịch dân sự như: mua bán, quy trình giao kết hợp đồng. Những không phải giao dịch dân sự nào cũng đáp ứng được các khó khăn để trở thành giao dịch dân sự có hiệu lực. Nhất là, những quy định về việc giao kết hợp đồng mà có người đại diện thì việc hợp đồng được giao kết hay giao dịch dân sự giao kết đó bị vô hiệu là rất phổ biến. Bở vì, khi được ủy quyền đại diện thực hiện nghĩa vụ của người ủy quyền trong việc ký kết hợp đồng dân sự mà vượt quá phần ủy quyền sẽ dẫn đến việc hợp đồng đó vô hiệu. Trong một số trường hợp thì việc vi phạm kéo theo giao dịch dân sự vô hiệu này là do bên thứ ba hay còn được gọi là người thứ ba ngay tình hoặc không ngày tình trong giao dịch dân sự vô hiệu.

tuy nhiên, việc một giao dịch dân sự bị vô hiệu là rất phổ biến mà nhất là giao dịch dân sự còn bị vô hiệu do người thứ ba ngay tình thì tình trạng này thường được bắt gặp trong việc ủy quyền. Mặc dù, được khẳng định là rất thường nhật nhưng những quy định về ngay tình là gì? Người thứ ba ngay tình trong giao dịch dân sự vô hiệu là gì? thì không phải ai cũng nắm rõ được các quy định này trong Bộ luật dân sự năm 2015.

Luật sư tư vấn luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài: 1900.6568

Cơ sở pháp lý:

– Bộ luật Dân sự năm 2015.

1. ngay tình là gì?

Trên cơ sở quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 thì khái niệm về giao dịch dân sự được biết đến dưới góc độ pháp lý là công cụ hữu hiệu để các chủ thể tìm kiếm và trao đổi lợi ích với nhéu. Nhưng trên lý thuyết thì thế mà ngoài thực tế đời sống hàng ngày cho thấy rằng, đôi khi chủ thể đã xác lập và thực hiện một giao dịch dân sự nhưng lại không đạt được lợi ích mà mình nhu cầu mặc dù họ hoàn toàn thiện chí và ngay thẳng khi tham gia vào giao dịch đó vì những lý do bất khả kháng, hoặc họ không biết trước về hậu quả. Những đối tượng này được quy định trong pháp luật dân sự hiện hành bằng cái tên là người thứ ba ngay tình.

Người thứ ba ngay tình trước hết là người chiếm hữu không có căn cứ pháp luật đối với của cải/tài sản nhưng ngay tình. Theo quy định tại điều 165, Bộ luật Dân sự 2015 có hai khái niệm:

– Chiếm hữu không có căn cứ pháp luật: là việc chiếm hữu không phù hợp với quy định tại Điều 183 Bộ luật dân sự 2005, đó là hành vi chiếm hữu không rơi vào các trường hợp sau:

“a) Chủ sở hữu chiếm hữu của cải/tài sản;

b) Người được chủ sở hữu ủy quyền quản lý tài sản;

Xem thêm: Ủy quyền lại là gì? Quy định về uỷ quyền lại cho người thứ ba

c) Người được chuyển giao quyền chiếm hữu thông qua giao dịch dân sự phù hợp với quy định của pháp luật;

d) Người phát hiện và giữ của cải/tài sản vô chủ, tài sản không xác định được ai là chủ sở hữu, của cải/tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên, bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm phù hợp với khó khăn theo quy định của Bộ luật này, quy định khác của pháp luật có liên quan;

đ) Người phát hiện và giữ gia súc, gia cầm, vật nuôi dưới nước bị thất lạc phù hợp với khó khăn theo quy định của Bộ luật này, quy định khác của pháp luật có liên quan;

e) Trường hợp khác do pháp luật quy định“.

– Chiếm hữu tài sản không có căn cứ pháp luật nhưng ngay tình: là người chiếm hữu mà không biết và không thể biết việc chiếm hữu tài sản đó là không có căn cứ pháp luật. Theo nguyên tắc suy đoán của pháp luật dân sự, hành vi chiếm hữu không có căn cứ pháp luật sẽ là không ngay tình; vậy chủ thể chiếm hữu muốn khẳng định hành vi chiếm hữu của mình tuy không dựa trên căn cứ luật định nhưng là ngay tình thì phải có các chứng cứ để chứng minh. Làm thế nào để có khả năng chứng minh là ý chí của mình không biết được hành vi chiếm hữu là không có căn cứ pháp luật? Có những cách xác định như:

+ có khả năng chứng minh đó là hành vi chiếm hữu đối với loại tài sản không đăng ký quyền sở hữu – đó là trường hợp pháp luật không bắt buộc phải biết hành vi chiếm hữu của một người là hợp pháp hay không; do vậy không biết được người chuyển giao quyền chiếm hữu cho mình có phải là chủ sở hữu đích thực của tài sản hay không khi họ đang thực tế nắm giữ của cải/tài sản và khẳng định tư cách của sở hữu của họ.

+ Quan hệ giao dịch được thực hiện một cách công khai, minh bạch.

+ của cải/tài sản được chuyển giao đúng giá trị

Xem thêm: Giao dịch dân sự vô hiệu do giả tạo theo Bộ luật dân sự 2015

Còn trong trường hợp nào, người chiếm hữu chứng minh được ý chí của họ không thể biết việc chiếm hữu là không có căn cứ pháp luật. Đối với tài sản có đăng ký quyền sở hữu pháp luật buộc người xác lập giao dịch liên quan đến tài sản đó phải kiểm tra các giấy tờ đăng ký quyền sở hữu đối với tài sản (có hồ sơ đăng ký quyền sở hữu không, giấy tờ đó có hợp pháp hay không) để chứng minh tư cách của người chuyển giao quyền chiếm hữu tài sản cho mình. Nếu giấy tờ được làm giả tinh vi đến mức người bình thường khó có thể nhận thấy, chỉ có cơ quan chức năng hay người có trình độ chuyên môn trong lĩnh vực tương ứng mới phát hiện được thì rõ ràng đó là trường hợp pháp luật buộc phải biết nhưng người chiếm hữu không thể biết hành vi chiếm hữu của mình là không có căn cứ pháp luật.

Cần phải chú ý rằng, “người thứ ba” ở đây là người có liên quan đến giao dịch dân sự vô hiệu chứ không phải là một bên trong giao dịch dân sự vô hiệu. Khi người thứ ba tiếp nhận đối tượng hoặc kết quả của của giao dịch dân sự vô hiệu thông qua một giao dịch khác, khi đó pháp luật sẽ bảo vệ quyền và lợi ích của người thứ ba tham gia giao dịch một cách ngay tình.

Người thứ ba ngay tình trong giao dịch dân sự là chủ thể tham gia giao dịch trên cơ sở tự nguyện, bình đẳng, tuân theo các quy định của pháp luật mà không biết và không thể biết đối tượng của giao dịch là của cải/tài sản bất minh do chủ sở hữu trước đó xác lập giao dịch dân sự vô hiệu. Trong trường hợp này pháp luật không buộc họ biết về sự việc đó.

✅ Mọi người cũng xem : tâm thần học là gì

2. Người thứ ba ngay tình trong giao dịch dân sự vô hiệu:

Cơ sở pháp lý về bảo vệ quyền lợi người thứ ba ngay tình:

Đến Bộ luật dân sự 2015 thì vấn đề bảo vệ quyền lợi người thứ ba ngay tình đã được quy định chi tiết hơn với hai khoản tại Điều 133 Bộ luật dân sự:

“Điều 133. Bảo vệ quyền lợi của người thứ ba ngay tình khi giao dịch dân sự vô hiệu

1. Trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu nhưng đối tượng của giao dịch là tài sản không phải đăng ký đã được chuyển giao cho người thứ ba ngay tình thì giao dịch được xác lập, thực hiện với người thứ ba vẫn có hiệu lực, trừ trường hợp quy định tại Điều 167 của Bộ luật này.

2. Trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu nhưng tài sản đã được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, sau đó được chuyển giao bằng một giao dịch dân sự khác cho người thứ ba ngay tình và người này căn cứ vào việc đăng ký đó mà xác lập, thực hiện giao dịch thì giao dịch đó không bị vô hiệu.

Xem thêm: Giao dịch dân sự là gì? Các đặc điểm của giao dịch dân sự?

Trường hợp tài sản phải đăng ký mà chưa được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì giao dịch dân sự với người thứ ba bị vô hiệu, trừ trường hợp người thứ ba ngay tình nhận được tài sản này thông qua bán đấu giá tại tổ chức có thẩm quyền hoặc giao dịch với người mà theo bản án, quyết liệt của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là chủ sở hữu của cải/tài sản nhưng sau đó chủ thể này không phải là chủ sở hữu của cải/tài sản do bản án, quyết liệt bị hủy, sửa.

3. Chủ sở hữu không có quyền đòi lại tài sản từ người thứ ba ngay tình, nếu giao dịch dân sự với người này không bị vô hiệu theo quy định tại khoản 2 Điều này nhưng có quyền khởi kiện, yêu cầu chủ thể có lỗi dẫn đến việc giao dịch được xác lập với người thứ ba phải hoàn trả những chi phí hợp lý và bồi thường thiệt hại.”

Như vậy, ta có khả năng nhận thấy Bộ luật dân sự năm 1995 mới chỉ xác định những của cải/tài sản nói chung nếu được xác lập với người thứ ba ngay tình thì đều đặn có hiệu lực, và có quy định thêm về phương thức nhằm bảo vệ quyền lợi cho người thứ ba ngay tình trong trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu. tuy nhiên Bộ luật dân sự 1995 chưa quy định rõ trường hợp chi tiết đối với từng loại của cải/tài sản, mà chỉ quy định chung chung là tài sản trong khi tài sản có rất nhiều loại khác nhéu. Đây cũng chính là điểm thiếu chặt chẽ của Bộ luật dân sự năm 1995 cần bổ sung, sửa đổi.

Đến Bộ luật dân sự 2015 đã quy định chi tiết đối tượng của giao dịch dân sự với người thứ ba ngay tình bao gồm: động sản phải đăng ký quyền sở hữu, động sản không phải đăng ký quyền sở hữu và bất động sản thì tùy vào từng trường hợp chi tiết để xác định quyền và lợi ích hợp pháp của người thứ ba ngay tình đối với tài sản. Quy định này không những bảo vệ chặt chẽ hơn quyền lợi của người thứ ba ngay tình mà còn tránh tình trạng quá đề cao việc bảo vệ quyền lợi của người thứ ba mà quên đi lợi ích của một bên chủ thể tham gia giao dịch dân sự bị vô hiệu trước đó (Điều 167 Bộ luật dân sự năm 2015). Quy định cũng đề cao trách nhiệm của Tòa án và cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trong việc xử lý những vụ việc liên quan đến giao dịch dân sự có sự tham gia của người thứ ba. Nếu bản án của tòa án hay quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền có sự nhầm lẫn, bị hủy, sửa mà của cải/tài sản liên quan đến quyết liệt hay bản án đó đã có hiệu lực và một bên chủ thể đã thực hiện giao dịch tài sản đó với người thứ ba thì người thứ ba cần được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp.

Bài viết được thực hiện bởi: Thạc sỹ Đinh Thùy Dung

cấp bậc: Trưởng phòng Pháp lý

Lĩnh vực tư vấn: Dân sự, Đất đai, Hôn nhân

Trình độ đào tạo: Thạc sỹ Luật kinh tế

Số năm kinh nghiệm thực tế: 07 năm

Tổng số bài viết: 12.506 bài viết

Quyền lợi của người thứ ba ngay tình được pháp luật dân sự Việt Nam bảo vệ như thế nào trong trường hợp hợp đồng bị tuyên là vô hiệu?

Giao dịch dân sự vô hiệu là gì? Các trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu? hệ lụy của giao dịch dân sự vô hiệu?

Marketing giao dịch là gì? Những nội dung liên quan về Marketing giao dịch?

Giao dịch tư nhân hóa là gì? Đặc điểm và ví dụ thực tế?

Giao dịch song hành mạo hiểm là gì? Những đặc điểm cần lưu ý về giao dịch song hành mạo hiểm?

Quyền chọn Outright là gì? Đặc trưng và ý nghĩa của quyền chọn Outright?

Chấp nhận trong giao dịch buôn bán quốc tế là gì? Đặc điểm và phân loại?

Hệ thống giao dịch địa phương là gì? Những đặc điểm cần lưu ý?

Tâm lý giao dịch là gì? Đặc điểm của tâm lý giao dịch? Nội dung tâm lý giao dịch và ví dụ? Cách cải thiện tâm lý giao dịch?

Giao dịch đủ điều kiện là gì? Đặc điểm của giao dịch đủ điều kiện? Điều kiện để giao dịch dân sự có hiệu lực?

Đường đi chung là gì? quy trình và giấy tờ hiến đất làm đường đi chung. Mẫu đơn hiến đất làm đường đi chung.

Du lịch nội địa là gì? Vai trò của du lịch nội địa? Du lịch nội địa có vị trí, vai trò rất lớn đối với phát triển du lịch Việt Nam. Lợi ích của du lịch nội địa?

Lý thuyết xung đột là gì? Các nội dung về lý thuyết xung đột? Sự phát triển của lý thuyết xung đột?

Quan hệ sản xuất là gì? Sự ảnh hưởng với lực lượng sản xuất? những loại hình quan hệ sản xuất cơ bản Hiện tại ở Việt Nam?

Đề xuất tài chính trong đấu thầu là gì? Đàm phán đề xuất tài chính? Mở giấy tờ đề xuất về tài chính – thương mại? Đánh giá tính hợp lệ của hồ sơ đề xuất về tài chính – thương mại?

Ngân quỹ nhà nước là gì? Rủi ro trong quản lý ngân quỹ nhà nước? Vai trò của ngân quỹ nhà nước?

Bội chi ngân sách nhà nước là gì? Bù đắp bội chi ngân sách nhà nước? Các giải pháp xử lý bội chi ngân sách nhà nước?

giá trị để tính thuế trong định giá là gì? Đặc điểm và liên lạc thực tiễn? tổng giá trị phi thị trường trong định giá tài sản?

Khi nào thì cần phải thuê luật sư? Trường hợp nào nên sử dụng dịch vụ Luật sư? Phí thuê Luật sư có cao không? Giá thuê luật sư là bao nhiêu?

Đất nhà thờ là gì? giấy tờ hiến đất làm nhà thờ theo quy định pháp luật hiện hành. Mẫu đơn hiến đất làm nhà thờ.

Mẫu đơn xin chuyển ca làm việc là gì? Mẫu đơn xin phép chuyển ca làm việc để làm gì? Đơn xin chuyển ca làm việc 2021? Hướng dẫn soạn đơn xin phép chuyển ca làm việc? Quy định về thời gian làm việc theo ca?

Mẫu biên bản họp hội đồng tư vấn xét duyệt giấy tờ đề nghị đưa vào cơ sở chữa bệnh mới nhất là gì? Biên bản họp hội đồng tư vấn xét duyệt giấy tờ đề nghị đưa vào cơ sở chữa bệnh? Hướng dẫn lập biên bản họp hội đồng tư vấn xét duyệt giấy tờ đề nghị đưa vào cơ sở chữa bệnh? giấy tờ và hồ sơ đề nghị đưa vào cơ sở chữa bệnh bắt buộc? một vài quy định pháp luật khác?

Mẫu đơn xin phép Giảm doanh số bán hàng là gì? Mẫu đơn xin phép hạn chế doanh số bán hàng để làm gì? Đơn xin phép hạn chế doanh số bán hàng 2021? Hướng dẫn soạn đơn xin Giảm doanh số bán hàng? một vài vấn đề khác liên quan?

Mẫu đơn xin phép học hè mầm non là gì? Đơn xin học hè mầm non? Hướng dẫn soạn đơn xin học hè mầm non? Tổ chức vận hành hè cho mầm non?

Mẫu đơn xin mượn cơ sở vật chất là gì? Đơn xin mượn cơ sở vật chất? Hướng dẫn soạn đơn xin mượn cơ sở vật chất? Quy định về tiêu chuẩn cơ sở vật chất?

Mẫu biên bản sự cố kỹ thuật trong hệ thống thanh toán liên ngân hàng là gì? Biên bản sự cố kỹ thuật trong hệ thống thanh toán liên ngân hàng? Hướng dẫn lập biên bản sự cố kỹ thuật trong hệ thống thanh toán liên ngân hàng? Quy định pháp luật về thanh toán liên ngân hàng?

Mẫu biên bản kiểm tra GMP là gì? Biên bản kiểm tra GMP? Hướng dẫn lập biên bản kiểm tra GMP? Quy định về GMP?

Mẫu biên bản nghiệm thu phần móng công trình xây dựng là gì? Biên bản nghiệm thu phần móng công trình xây dựng? Hướng dẫn lập Biên bản nghiệm thu phần móng công trình xây dựng? Quy định về nghiệm thu giai đoạn thi công xây dựng hoặc bộ phận công trình xây dựng?

Mẫu biên bản nghiệm thu phần điện công trình xây dựng là gì? Biên bản nghiệm thu phần điện công trình xây dựng? Hướng dẫn lập Biên bản nghiệm thu phần điện công trình xây dựng? Quy định về nghiệm thu giai đoạn thi công xây dựng hoặc bộ phận công trình xây dựng?

Mẫu biên bản Hội đồng xét duyệt trợ cấp xã hội là gì? Biên bản Hội đồng xét duyệt trợ cấp xã hội? Hướng dẫn lập biên bản Hội đồng xét duyệt trợ cấp xã hội? hồ sơ, hồ sơ thực hiện trợ cấp xã hội?